Na rynku funkcjonuje wiele kancelarii. Nie jedna osoba zastanawiała się jaka jest różnica między adwokatem a radcą, a także kim w takim razie jest prawnik? Do kogo warto zwrócić się z problemem prawnym? W niniejszym artykule postaramy się odpowiedzieć na te pytania.

Kim jest prawnik?

Najprościej można go zdefiniować poprzez stwierdzenie, że jest nim osoba, która ukończyła wyższe studia prawnicze i tym samym zdobyła tytuł magistra prawa. Najczęściej przez 5 lat jednolitych studiów magisterskich studenci nabywają teoretyczną wiedzę z zakresu różnych dziedzin prawa. Studia takie naturalnie kończą się obroną pracy magisterskiej. Ale co dalej?

Prawnik, który zakończył wspomniane wyżej studia zasadniczo może na tym poprzestać. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby wykonywać ten zawód bez odbywania aplikacji. Ofert pracy i możliwości jest wiele, a nie wszyscy chcą kontynuować naukę po studiach, które już i tak są długie i trudne. Niemniej jednak brak uzyskania wpisu na listę adwokatów lub radców nie tylko uniemożliwia magistrowi prawa podejmowanie pewnych czynności, ale także zawód ten nie jest ograniczony pewnymi restrykcjami, które spełniać muszą adwokaci i radcowie prawni, aby wykonywać swoją pracę.

Dla przeciętnej osoby, która chce skorzystać z pomocy w zakresie prawa, najczęściej istotna jest cena usług, ale należy również zastanowić się czy prawnik ma obowiązek zachowania w tajemnicy wszystkiego czego dowiedział się od klienta oraz co w sytuacji, gdy klient nie będzie zadowolony z jego usług?

Radca prawny i adwokat

Tytułem adwokata lub tytułem radcy prawnego określamy pełnomocnika profesjonalnego, który został wpisany na listę adwokatów lub listę radców prawnych. Tytuły te dają osobie, która posiada jeden z nich, szereg uprawnień, których nie ma wyżej przedstawiony prawnik. Zarówno radca, jak i adwokat są jednocześnie prawnikami. Nie każdy jednak prawnik jest radcą prawnym lub adwokatem.

Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 26.05.1982 r. - Prawo o adwokaturze zawód adwokata polega na świadczeniu pomocy prawnej, a w szczególności na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami (ust. 1). Jednocześnie adwokat ma prawo sporządzania poświadczeń odpisów dokumentów za zgodność z okazanym oryginałem w zakresie określonym odrębnymi przepisami (ust. 1b). Adwokat może wykonywać usługi na rzecz osób fizycznych, podmiotów gospodarczych oraz jednostek organizacyjnych (ust. 2).

Z kolei w odniesieniu do art. 4 ustawy z dnia 06.07.1982 r. o radcach prawnych wykonywanie tego zawodu polega na świadczeniu pomocy prawnej.

Adwokat i radca prawny - różnice pomiędzy tymi zawodami

Zdecydowana większość osób, po ukończeniu studiów, przystępuje do egzaminu wstępnego na aplikację adwokacką lub aplikację radcowską. W każdym przypadku aplikacja taka trwa 3 lata i kończy się egzaminem zawodowym, który trwa cztery dni. W pierwszym dniu aplikanci rozwiązują zadanie z prawa karnego, drugiego z prawa cywilnego, trzeciego z prawa gospodarczego. Każdy z tych egzaminów trwa po sześć godzin. Ostatniego, czwartego dnia egzaminowani przystępują do rozwiązania dwóch zadań - z prawa administracyjnego i z etyki. Ten ostatni, przez to że w jego trakcie rozwiązuje się dwa zdania - trwa osiem godzin. Aby uzyskać tytuł profesjonalnego pełnomocnika należy zdać egzamin. Ale czy to wszystko i czy każdy musi przechodzić tę drogę? Otóż nie.

Zawód adwokata i jego uprawnienia

Zgodnie z art. 65 Prawa o adwokaturze wpis na listę może uzyskać ten, kto jest nieskazitelnego charakteru i swym dotychczasowym zachowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu adwokata, korzysta w pełni z praw publicznych oraz ma pełną zdolność do czynności prawnych, ukończył wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczypospolitej Polskiej oraz odbył w Rzeczypospolitej Polskiej aplikację adwokacką i złożył egzamin adwokacki. Z kolei art. 66 Prawa o adwokaturze wymienia sytuacje, w których kandydat na adwokata nie musi odbywać aplikacji i zdawać egzaminu lub może podejść do egzaminu zawodowego bez odbycia aplikacji.

Co istotne - adwokat obowiązany jest zachować w tajemnicy wszystko, o czym dowiedział się w związku z udzielaniem pomocy prawej. Obowiązek ten nie może być ograniczony w czasie i nie można adwokata zwolnić od obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej co do faktów, o których dowiedział się wykonując pomoc lub prowadząc sprawę (art. 6 Prawa o adwokaturze).

Adwokat przy wykonywaniu swojego zawodu korzysta z wolności słowa i pisma w granicach określonych przez zadania adwokatury i przepisy prawa. Z kolei nadużycie tej wolności, które stanowi ściganą z oskarżenia prywatnego zniewagę lub zniesławienie strony, jej pełnomocnika lub obrońcy, kuratora, świadka, biegłego lub tłumacza, podlega ściganiu tylko w drodze dyscyplinarnej (art. 8 Prawa o adwokaturze).

Co więcej adwokat podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu czynności (art. 8a Prawa o adwokaturze). Obowiązek ten stanowi zabezpieczenie interesów klientów, którzy mogą dochodzić odszkodowania za wadliwe wykonanie zlecenia przez adwokata od ubezpieczyciela, nie muszą natomiast martwić się ewentualną niewypłacalnością swojego pełnomocnika.

Zawód radcy prawnego

Z kolei odpowiednikami art. 65, 66, 6, 8 i 8a Prawa o adwokaturze w odniesieniu do radców są: art. 24, 25, 3, 11 i 22(7) ustawy o radcach prawnych. Oznacza to, że podobne są warunki dokonania wpisu na listę radców prawnych, dokonywanego przez właściwą okręgową izbę radców prawnych, radca również jest obowiązany zachować w tajemnicy wszystko, o czym dowiedział się w związku z wykonywaniem doradztwa prawnego, a także podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu czynności.

Czym różni się radca prawny od adwokata

Radca prawny czy adwokat? Czym się różnią te zawody? Do 2015 r. radcy, w przeciwieństwie do adwokatów, nie mogli być obrońcami w sprawach karnych i karnoskarbowych. Aktualnie zarówno radca prawny jak i adwokat mogą, więc w zasadzie zawody te nie różnią się niczym oprócz formy działalności. Adwokat nie może nawiązywać stosunku pracy, gdyż wówczas nie mógłby wykonywać swojego zawodu.

Adwokat może wykonywać zawód w kancelarii adwokackiej, w zespole adwokackim oraz w spółce cywilnej lub jawnej, spółce partnerskiej, spółce komandytowej lub komandytowo akcyjnej. Wspólnikami w wymienionych spółach mogą być adwokaci, radcowie prawni, rzecznicy patentowi, doradcy podatkowi lub prawnicy zagraniczni wykonujący stałą praktykę (art. 4a Prawa o adwokaturze).

Wykonywanie zawodu radcy prawnego następuje na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej, w kancelarii radcy prawnego oraz w spółce cywilnej lub jawnej, spółce partnerskiej, spółce komandytowej lub komandytowo-akcyjnej, w których wspólnikami są radcowie prawni, adwokaci, rzecznicy patentowi, doradcy podatkowi lub prawnicy zagraniczni wykonujący stałą praktykę. Przy czym świadczenie usług, polegające na występowaniu przez radcę w charakterze obrońcy w sprawach o przestępstwa i przestępstwa skarbowe może być świadczona w ramach wykonywania przez niego zawodu na podstawie umowy cywilnoprawnej, w kancelarii radcy prawnego oraz w ww. spółkach, pod warunkiem że radca prawny nie pozostaje w stosunku pracy (art. 8 ustawy o radcach prawnych).

Adwokat i radca prawny może występować przed sądami i urzędami.

Zarówno adwokaci, jak i radcy prawni mają także swój samorząd zawodowy, który m.in. sprawuje nadzór nad przestrzeganiem przepisów o wykonywania tych zawodów.

Adwokat zatem w żadnej sytuacji nie może podlegać kierownictwu innej osoby z czym wiąże się wykonywanie czynności w ramach stosunku pracy, co nie jest zabroniony w przypadku radcy, który jednak, będąc zatrudnionym w ramach stosunku pracy nie będzie mógł występować jako obrońca w sprawach karnych.

Kolory żabotów mecenasów

Różnicą między radcą prawnym a adwokatem jest również kolor stroju. który ci noszą w trakcie rozpraw sądowych.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 27.11.2000 r. w sprawie określenia stroju urzędowego adwokatów biorących udział w rozprawach sądowych strojem urzędowym adwokatów biorących udział w rozprawach sądowych jest toga. W załączniku Nr 1 do wymienionego rozporządzenia wskazuje się m.in., iż żabot togi adwokata jest koloru zielonego.

Z kolei według załącznika Nr 1 do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 27.11.2000 r. w sprawie określenia stroju urzędowego radców prawnych biorących udział w rozprawach sądowych kolorem żabotu togi radcy jest ciemnoniebieski.

Inne zawody prawnicze

Są nimi m.in. sędzia, komornik sądowy, notariusz, prokurator, rzecznik patentowy, ale też asystent sędziego, asystent prokuratora, doradca podatkowy, doradca restrukturyzacyjny, referendarz sądowy.

Podsumowując, wybór osoby reprezentującej nasze interesy zależy tylko i wyłącznie od nas samych, jednakże pamiętać zawsze należy, że tak jak radca od adwokata nie różnią się tak znacząco, tak mają oni obowiązek zachowania w tajemnicy tego, co usłyszeli od swoich klientów, a także podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu czynności, czego z kolei nie można powiedzieć o prawnikach, którzy nie wykonują ww. zawodów.

Autorzy: adwokat Natalia Kijaczko i adwokat Agnieszka Kaliciak

Nasz Zespół składa się z doświadczonych adwokatów. Jeżeli planujesz zlecenie sprawy, zapoznaj się z zakresem naszych usług oraz skontaktuj się z nami.